5 Avrupalıdan ikisi gıda güvenliğine kişisel ilgi duyuyor ve sadece 5 kişiden 1’i yemek seçiminde en büyük endişe kaynağının güvenlik olduğunu söylüyor. Avrupalıların çoğu için gıda güvenliği; yeme alışkanlıklarını ve yiyecek tercihlerini etkileyen fiyat, lezzet, besin değeri ve menşei ile birlikte etkili olan birçok faktörden biridir.
Bunlar, ilk Uluslararası Gıda Güvenliği Günü’nde yayınlanan son EFSA Eurobarometer anketinden öğrenilen sonuçlardan sadece birkaçı.
Birleşmiş Milletlere göre “Uluslararası Gıda Güvenliği Günü” tüketicilere, üreticilere ve hükümetlere genellikle kabul edilen bir konuya odaklanma şansı veriyor”. Anket sonuçları gösteriyor ki, Avrupalıların çoğunluğunun (% 55) gıda güvenliği konularında güçlü bir farkındalığa sahip olduğunu ve bunların üçte ikisinin gıda güvenliği konularındaki bilgiler sonucunda tüketim davranışlarını değiştirdiğini göstermektedir.
2010’dan bu yana gıda güvenliği konusunda ilk AB anketi.
Avrupa Sağlık ve Gıda Güvenliği Komiseri Vytenis Andriukaitis “Nihayet, gıdaların tabaklarımıza güvenilir şekilde ulaşması için tüm gücüyle çalışan kadınların ve erkeklerin, çiftçilerin, veterinerlerin, tarım uzmanlarının, aşçıların ve birçok kişinin değerli çalışmalarını tanıyan bir gün olduğu için mutluyum. Bu çalışmanın sonuçları, Avrupalıların gıda güvenliği konularında yüksek bir farkındalığa sahip olduklarını ve ne yediklerine dikkat ettiklerini gösteriyor. Bu sonuçlar, çalışmalarımıza devam etmemizi ve yüksek standartlarımızın karşılanmasını sağlamanın yanı sıra, aynı zamanda daha sürdürülebilir üretim ve tüketim kalıpları için çaba sarf etmemiz noktasında bizi daha da motive ediyor. ”
EFSA Genel Müdürü Bernhard Url, “Bu konudaki son AB anketinden bu yana neredeyse 10 yıl geçti. Bu dönemde toplum ile birlikte toplumun yeme içme alışkanlıkları da değişti. ”
Bu yıl yapılan bu anket, konuya yeni bakış açısı oluşturmak ve vatandaşlarla daha yakın temas kurmak için AB Üye Devletleri ile birlikte geliştirilmiştir. Bununla birlikte, önceki yapılan anketlerle karşılaştırılarak daha olumlu sonuçlar elde edilmesine izin vermektedir.
Dr. Url sözlerine “Avrupalıların sofrasındaki yiyecekler hakkında endişe duymadıklarını görmek güven verici. Bunun bir tesadüf olmadığına, gıda standartlarının ve hijyen uygulamalarının iyileştirilmesine yardımcı olan bilim ve teknolojideki ilerlemelerin yardımcı olduğuna inanıyorum “diyerek devam ediyor.
Güvenlik endişeleri için tek bir ana neden yok
Gıda güvenliği bir faktör olduğunda, tüm AB ülkelerinde baskın bir endişe yoktur. Bununla birlikte, 20 AB Üye Devletinde veya daha fazlasında en sık karşılaşılan üç sorun vardır: hayvancılıkta antibiyotik, hormon ve steroidlerin kötüye kullanılması (% 44), gıdalardaki pestisit kalıntıları (% 39) ve gıda katkı maddeleri (% 36).
Bunlar, 2010 Eurobarometer’de gıda güvenliği konusunda bildirilen ana kaygılar arasındaydı. Oysa Avrupalılar GDO’lar gibi konularda daha önce olduğundan daha az endişeli görünüyorlar ve ilk kez gıda güvenliği radarında mikro plastikler gibi yeni konular ortaya çıktı.
Bilgi ve güven
Uluslararası Gıda Güvenliği Günü’nde, BM kuruluşları vatandaşların gıda güvenliğini sağlamak için hükümetlere ve üreticilere duydukları güveni vurgulamaktadır.
Konu Avrupalılar için gıda riskleri noktasında bilgi edinmeye geldiğinde bilim insanları (% 82 – 2010’da% 73), tüketici kuruluşları (% 79) ve çiftçiler (% 69) en yüksek güven seviyesine sahiptirler.
Hem ulusal makamlara (% 60) hem de Avrupa Birliği kurumlarına (% 58) duyulan güven, 2010 yılı sonuçlarına göre oldukça yüksektir. Bununla birlikte yine aynı raporda Avrupa Birliği Vatandaşlarının AB Gıda Güvenliği Sisteminin nasıl çalıştığına dair sınırlı bilgiye sahip olduğu vurgulanmaktadır.
2010 yılında olduğu gibi, televizyon, tüm Avrupalıların %70i için gıda riskleri hakkında ana bilgi kaynağıdır. Ancak, daha genç insanlar televizyondan sonra sosyal medyaya yönelirken (15-24 yaş grubunun% 45’i) yaşlı insanlar daha çok gazete (% 46) ve radyo (% 30) gibi geleneksel haber kaynaklarını tercih etmektedir.
Ne Yapılabilir?
Dr. Url “Genel Gıda Yasası’nın son reformunda öngörüldüğü üzere, Avrupalıların kaygı ve davranışlarına ayak uydurmamız gerekiyor.”
“Bilim adamlarına güvenin yüksek olduğu gerçeği cesaret vericidir. Onların endişelerini daha iyi dinler ve diyalog için onlara fırsatlar verirsek Avrupalıların gıdalarına duydukları güveni daha da artırabilir, böylece bilimin AB sistemine yaptığı katkıyı daha iyi anlayabilmelerine olanak sağlayabiliriz.”
Not: Çalışma, 28 AB Üye Devletinin tümü için ayrı ayrı özetlenmiş ve AB ülkeleri arasında önemli farklılıklar tespit edilmiştir. (İngilizce ve yerel dilde mevcuttur).
Eurobarometer anketinden seçilmiş sonuçlar (AB ortalaması için):
Gıda satın alırken Avrupalılar için en önemli faktörler menşei (%53), maliyeti (%51), gıda güvenliği (%50) ve tat (%49) ‘ tır. Besin değeri diğerlerine göre biraz daha az önem arz ederken (%44), etik ve ideolojik yönleri ise en düşük önceliğe sahiptir (%19). Genel olarak, katılımcıların %41’i “gıda güvenliğine kişisel olarak ilgili” olduğunu söylüyor. Avrupalıların beşte birinden biraz fazlası (%22) ise yiyecek seçerken güvenliğin ana endişe kaynağı olduğunu belirtiyor.
Avrupalıların üçte ikisi (% 66), gıda riski konusunda artan farkındalık nedeniyle yeme alışkanlıklarını değiştirdi. Bu oran % 33 için kalıcıydı; Diğer % 33’ü ise geçiciydi.
Yeme alışkanlıklarındaki değişiklikler daha çok kadınlarda, orta yaşlı ve daha eğitimli insanlarda ortaya çıkmıştır.
İnsanlar arasında en sık bahsedilen endişeler “ette antibiyotik, hormon veya Steroid kalıntıları” (%44), “gıdalardaki pestisit kalıntıları” (%39), “balık, et veya süt ürünlerinde çevresel kirleticiler” (%37) ve “gıdalarda veya içeceklerde boyalar, koruyucular veya tatlandırıcı maddeler gibi katkı maddeleri (%36)” ile ilgilidir.
İnsanlar gıda ile ilgili riskler hakkında bilgi almak için en çok bilim adamlarına (82%) ve tüketici örgütleri (79%) güvenirken bunları sırasıyla çiftçiler (69%), ulusal yetkililer (60%), AB kurumları (58%), STK’lar (56%) ve gazeteciler (50%) takip eder. Süpermarketlere ve restoranlara (%43), gıda endüstrisine (%36) ve ünlülere, blogculara (%19) güven diğerlerine göre daha az seviyededir.
Ankete katılan 5 katılımcıdan 2’sinden biraz fazlası (% 43) “tükettikleri gıdanın güvenli olmasını sağlamak için gerekli düzenlemelerin mevcut olduğunu ” söylerken, 10 kişiden kişiden üçü (% 28) ise “AB’nin, gıda tüketimi ile ilgili riskleri belirleme konusunda bilimsel uzmanların tavsiyelerine güvendiğini” belirtiyor.
Kaynak:
https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/190607
TVHB için çeviren Uzman Veteriner Hekim Samet Köse
