Kamuoyuna duyurulur
Dünyanın en kadim mesleklerinden olan ve ülkemizde 180 yıldır bilimsel olarak eğitim/öğretimi yapılan veteriner hekimlik mesleğinin üst örgütü konumundaki Türk Veteriner Hekimleri Birliği’nin Büyük Kongresi ve seçimi 26-27 Kasım 2022 tarihinde yapılmıştır.
Kesin seçim sonuçlarına göre oluşan yeni yönetim kurulu ilk toplantıda gizli oy ile yeni görev dağılımını aşağıdaki şekilde belirlemiştir.
Başkan; Murat Arslan, II. Başkan; Türkay Berberoğlu, Genel Sekreter; Murat Fındık, Muhasip Üye; Taner Canbulut, Veznedar Üye; Melike Baysal, Üye; Ali Eroğlu, Üye; Enes Gazi Atıcı
Ülkemizde veteriner hekimler, kamuda koruyucu hekimlik, gıda denetimi ve kontrolü, yerel yönetimlerde gıda güvenliği, halk sağlığı, çevre sağlığı ve sahipsiz hayvanlar, kamu dışında serbest veteriner hekim olarak koruyucu hekimlik, ev ve çiftlik hayvanlarına yönelik sağlık hizmetleri, ilaç sektöründe yöneticilik ve AR-GE faaliyetleri, hayvancılık politikalarının şekillendirilmesi, aşı geliştirilmesi ve üretimi gibi birçok alanda hizmet vermektedirler. Yani veteriner hekimlik sağlıkla başlayan, ekonomiyle devam eden, birey ve ülke için hayati olan bütün konuların merkezinde yer alan bir meslektir.
Özellikle iklim değişikliği nedeniyle ortaya çıkan sorunlar, salgın hastalıklar, açlık riski, antimikrobiyal direnç ve hayvan refahı konularında oynadığı kilit rol nedeniyle veteriner hekimlik dünyada geleceğin en stratejik mesleği olarak görülmektedir. Ancak bu stratejik konumuna rağmen ülkemizde son 40 yıldır sürekli olarak hak kaybına uğramakta, yok sayılmaktadır.
Kayıplarımızı özetleyecek olursak;
- Hayvan sağlığı, refahı ve halk sağlığı için şart olan ve uluslararası Cenevre Antlaşması ile doğrudan en üst amir konumundaki Bakana bağlı olarak kurulan Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü ve taşra teşkilatları 1984 yılında kapatıldı. Ardından hayvan sağlığı, refahı, hayvansal gıda, ıslah çalışmaları gibi ihtisas ve hekimlik bilgisi ektiren Bakanlık birimlerinin başına, liyakat ve bilimsel gerçekler yok sayılarak başka mesleklerden personel getirildi. Bu adımla veteriner hekimler, tüm sağlık, ıslah, koruma, kontrol, geliştirme konularında etkisiz hale getirildi. Sonuç olarak hem veteriner hekimlik mesleği, hem toplum sağlığı hem de ülke hayvancılığı çok ağır yaralar aldılar.
- Mevcut yasalara göre ve bilimsel olarak sağlık mesleği olan veteriner hekimlik, Türkiye’de maalesef bu kapsamın dışına çıkarıldı, sağlık mesleklerinin özlük haklarına yapılan iyileştirmelerin dışında tutuldu, Sağlıkta Şiddet Yasası kapsamına alınmadı.
- Tehlikeli meslek sınıfında yer alan kamuda görev yapan veteriner hekimlerin yıpranma hakkı 2008 yılında elinden alındı.
- Yerel yönetimlerde Veteriner İşleri Müdürlükleri’nin açılması, 2006’da çıkarılan kanunla isteğe bırakılarak bu birimler işlevsizleştirildi. Bugün birçok belediyede veteriner işleri müdürlüğü bulunmamaktadır. Bu adımın acı sonuçlarını sahipsiz hayvan popülasyonundaki kontrol edilemeyen artış ve kuduz gibi toplum sağlığını tehdit eden olaylarda yaşamaktayız.
- Eğitim konusunda da benzer sorunlar yaşanmaktadır. Plansız bir şekilde açılan 32 fakülte ile maalesef eğitim niteliksizleştirildi. Önümüzdeki 15 yılda mevcut veteriner hekim sayısı kadar yeni mezun meslektaşımızın sahaya çıkması beklenmektedir. Bu durumun istihdam açığı yaratacağı, meslek barışını bozacak bir rekabet anlayışına neden olabileceği, özlük hakları başta olmak üzere, sağlıkta ticarileşme gibi sorunlar yaratacağı açıktır.
- Elimizden alınan ve uzun bir süre sonra tekrar çıkarılan “uzmanlık eğitimi” mevzuatı ısrarla uygulanmamaktadır. Doktorasını yapmış, yeni mevzuata eklenen geçici maddeyle uzmanlık alan meslektaşlarımız ise kariyer uzmanı sayılmamakta, özlük haklarından faydalandırılmamaktadır.
- Hayvan sağlığında çalışan yardımcı personel için başında veteriner ibaresi olan ‘uzaktan eğitim bölümleri’ açılmakta, mezunlar hayvan sağlığına, toplum sağlığına ve mesleğimize zarar vermektedirler.
- Gıda alanında çalışan veteriner hekimler, işverenin kar kaygısının getirdiği baskı altında iş güvencesi olmadan, toplum sağlığını korumak için adeta çırpınmakta, mobbing ve şiddete maruz kalmaktadırlar.
- Serbest çalışan meslektaşlarımız devletten hiçbir destek almadan, büyük bir emekle yarattıkları muayenehane ve polikliniklerinde e-reçete, İTS, ATS vb. uygulanamaz mevzuatla işlerini yapamaz hale getirildi, gerçek dışı kayıt yapmaya zorlandı, ruhsatlarının iptali tehdidi mevzuata eklenmeye çalışıldı, orantısız cezalarla karşı karşıya bırakıldılar. Hayvancılığın sürdürülebilir olmaktan çıkmaya başladığı günümüzde çiftlik hayvanı hekimliği yapan meslektaşlarımız, suni tohumlama sertifikası, spot ilaç, tahsilat güçlüğü gibi zorluklar nedeniyle muayenehanelerini kapatma noktasına gelmişlerdir. Birçok meslektaşımız yurt dışında gelecek arayışına girmişlerdir.
- Tüm akademik meslekler sadece ilgili oldukları meslek odalarından ve ilgili bakanlıktan ruhsat alırken, serbest çalışan veteriner hekimler muayenehane açmak için belediyeden de ruhsat almak zorunda bırakıldı.
Dünya çok ciddi bir ekosistem sağlığı sorunuyla karşı karşıyayken, Tek Sağlık yaklaşımında veteriner hekimin rolünü ilk sırada tartışırken, yeterli, sağlıklı ve güvenli gıdanın önemine dikkat çekerken, ülkemizde hala veteriner hekimliğin yok sayılması, esasen bu ülkenin gelecekte yüz yüze kalacağı, salgınların, açlığın, halk sağlığı sorunlarının, hayvancılığının, ekonomisinin yok sayılmasıdır.
Acilen başta eğitim olmak üzere, Bakanlık’ta kurumsal yapının özerkleştirilmesi, özlük haklarıyla ilgili kayıpların giderilmesi, “hekimlik” görevlerini yapabileceği uygun şartların sağlanması için çağrıda bulunuyoruz. Aksi taktirde sıraladığımız sorunların acı sonuçlarıyla karşılaşmamız kaçınılmaz olacaktır. TVHB Merkez Konseyi ve Veteriner Hekim Odaları olarak konuya ilişkin adımlarımızı en kısa zamanda atacağız. Öncelikle tüm iletişim yollarını deneyeceğiz, ancak yaşadığımız sorunlar giderilmediği takdirde, tüm anayasal haklarımızı kullanacağımızı bildirmek isteriz. Yakın zamanda meslek odalarımız ve meslek camiamızla yapacağımız değerlendirmelerden sonra oluşturulacak bir yol haritası kamuoyunun bilgisine sunulacaktır.
Saygılarımızla.
Prof. Dr. Murat ARSLAN
TVHB Merkez Konseyi adına
Başkan
