Veteriner hekimler, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında beşeri hekimlerle birlikte “Sağlık Hizmetleri” sınıfında, aynı özlük haklarına sahip olarak yer almakta olup, Kanun’un Ek-1 sayılı cetvelinde belirtildiği gibi halen 3600 ek gösterge almaktadırlar.
Halk sağlığı; Sağlıklı çevre, sağlıklı hayvan, sağlıklı gıda, sağlıklı insan, sağlıklı toplum unsurlarına bütünsel yaklaşmayı zorunlu kılar.
Veteriner hekimler bu noktalarda görevleri ve yetkileri ile önemli bir meslek grubudur. Sağlık kontrolleri, koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi, karantina, aşılama, gıda işletmeleri ve mezbaha kontrolleri halk sağlığı konusunda veteriner hekimlerin yürüttüğü çalışmalardan bazılarıdır.
İnsanlarda görülen hastalıkların % 61’i zoonotik (hayvanlardan insanlara bulaşan ) hastalıktır. Son otuz yıl içinde insanlarda sıkça örülen Sars, Mers, Kuş Gribi, Domuz Gribi, Ebola, Deli Dana, Batı Nil Virüsü, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi ve Covid-19 gibi hastalıkların %75’i hayvanlardan insanlara bulaşmaktadır. Sağlık Bakanlığının ihbarını mecbur saydığı yani görüldüğü zaman ilgili kurumlara bildirilmesini zorunlu kıldığı 50 hastalıktan 26’sı yani yaklaşık %50’si hayvanlardan insanlara geçmektedir. Her yıl yeni tanımlanan 5 hastalıktan 3’ü zoonotik hastalıktır. Dünyada başta şarbon olmak üzere biyolojik savaş ajanı olarak kullanılan mikropların %80’ i hayvansal kökenlidir.
Ülkemizde en çok rastlanan zoonotik hastalıklar özellikle süt sığırlarında görülen brusella (Malta humması), şarbon, salmonellozis ve tüberküloz (verem) dur. Kuduz hastalığı da insanlarla hayvanların ortak bir zoonoz hastalığıdır. Bakteriyel ve viral zoonozlar yanında paraziter zoonozlar da vardır. Bunlar arasında en yaygın olanı kist hidatik ya da halk deyimiyle kist hastalığıdır. Bu hastalıklar, veteriner hekimlerce yürütülen koruyucu aşılamalar, erken uyarı, erken teşhis, erken reaksiyon ile kontrol ve denetim hizmetleri gibi çalışmalar sayesinde, hayvanlarda önlendiği takdirde, insanlarda görülmesi de söz konusu olmaz.
Covid-19 salgını ile Dünyada ve ülkemizde veteriner hekimliğin sağlıklı toplum hedefi için ne kadar önemli bir meslek grubu olduğu bir kez daha görülmüştür. Yerli aşımız TURKOVAC’ı geliştirerek ülkemizin ve insanlığın hizmetine sunan kişi Veteriner Hekim Virolog Sayın Prof. Dr. Aykut Özdarendeli olmuştur.
Gıda kaynaklı hastalıkların % 90’ından fazlası hayvansal gıdalardan kaynaklanmaktadır. Gıda güvenliğinin bugün ve geleceğin dünyasının çok önemli ve öncelikli konularından olacağı açıktır.
Sağlıklı ve dengeli beslenme için tüketilmesi zaruri olan hayvansal kökenli gıdaların kontrol ve denetimleri halk sağlığı açısından son derece önemlidir. Halkın sağlığını korumak için riskleri en aza indirmek veya ortadan kaldırmak amacı ile üretimin her aşamasında özel hijyen ve denetim kuralları belirlenmiş olup, bu alanda faaliyet gösteren işletmelerin iç ve dış denetim uygulamaları veteriner hekimlerin sorumluluğu altında yürütülmektedir.
Çiftlikten sofraya gıda güvenliği hedefi için, zincirin her halkasında veteriner hekimler, yetki ve görevleri ile önemli hizmetler vermektedir.
Veteriner hekimler, 5 yıl süreli eğitimin sonunda Yüksek Lisans seviyesinde diploma ile Veteriner Fakültelerinden veteriner hekim unvanı alarak mezun olurlar.
Sağlık Hizmetleri Sınıfında görev yapan personel için ek göstergeler üzerinde yapılacak düzenlemeler, uzman tabip, tabip, diş tabibi meslek gruplarına uygulandığı gibi sağlık hizmetlerinin bir sac ayağını oluşturan uzman veteriner hekim ve veteriner hekimlere de ayırım yapılmaksızın aynı oranda uygulanmalıdır. Bu durum Anayasamızın eşitlik ilkesinin bir gereği olduğu gibi, eşit işe eşit ücret temini yoluyla çalışma barışına, refahına ve verimliliğine de katkı sunacaktır.
21/02/2022
Ali Eroğlu
Türk Veteriner Hekimleri Birliği
Merkez Konseyi Başkanı
