TÜRK VETERİNER HEKİMLERİ BİRLİĞİ MERKEZ KONSEYİ’NİN YENİ DÜZENLENEREK TBMM GENEL KURULUNDA KABUL EDİLEN “ HAYVAN HAKLARI YASASI’NA” İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ
Türkiye’de giderek artan hayvana şiddet olayları nedeniyle toplumun geniş bir kesiminde, Hayvan Hakları Yasası’nın artık bir an önce çıkarılarak, suçluların hak ettikleri en ağır cezayı almaları yönünde oluşan genel kanaat olumlu sonuç vermiş ve yüce meclisimiz yeni bir yasal düzenleme için öncelikle bir komisyon oluşturarak çalışmalarına başlamıştır.
Hayvan Haklarının Korunması ile Hayvanlara Eziyet ve Kötü Muamelelerin önlenmesi İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, TVHB de dahil konunun tüm paydaşlarının görüşlerini alarak kapsamlı bir rapor hazırlamış ve yüce meclise sunmuştur.
Bu raporda dikkate alınarak hazırlanan “Hayvanları Koruma Kanunu” Meclisimizde yeni düzenlemelerle kabul edilmiştir.
Söz konusu Kanunda öncelikli olarak Hayvanların mal olarak değil can olarak değerlendirilmesi ve buna paralel olarak cezaların bir bölümünün idari cezalar kapsamından çıkarılarak suç olarak değerlendirip arttırılması oldukça önemli bir gelişmedir. TVHB olarak bu gelişmenin; Caydırıcılıkla ilgili bazı eksiklikler olmakla birlikte sahada olumlu etkilerinin ortaya çıkacağına inanmaktayız.
Bu önemli gelişmeye rağmen yasada özellikle yürütme makamlarının elini güçlendirecek ve daha yönetilebilir olmasını sağlayacak. Yönetsel yapının oluşturulması, bütçe, etkin ve yetkin personelin istihdamı ve sorumlulukları konusunda daha açık hükümlerin bulunmasının önemli olduğunu düşünüyoruz.
Bu çerçevede Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) olarak Mecliste çıkarılan Hayvan Hakları Yasasından beklentilerimiz şu yöndedir:
Yasa ile yeterli bir bütçe kaynağı için Hayvan Refahı Fonu oluşturulmalıdır. Bunun için emlak vergisinde ek vergi, ev ve süs hayvanları sahiplerinden sevgi vergisi, şans oyunlarının gelirlerinden hayvan refahına pay aktarılmalıdır. Kesilen para cezaları fona aktarılmalı, hayvancılık sektöründen para kazananlardan (mama, aşı, ilaç, pet shop malzemeleri üreticisi, yarış atı sektörü vs.) maddi ve ayni katkılarda bulunması için yasal zorunluluk getirilmelidir.
Mevcut durumda yönetimsel olarak bir çift başlılık mevcuttur. Bu yasa ile çok başlılığı engellemek için Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde Veteriner Otoritesi ya da Veteriner işleri Genel Müdürlüğü Kurulmalı ve bünyesinde Hayvan Refahı Daire Başkanlığı, altında da, Çiftlik Hayvanlarının Refahı, Sahipsiz Hayvanlar, Av ve Yaban Hayatı ile Hayvanat Bahçelerinde Refah, Deney Hayvanları ve Su hayvanları Refahı gibi Şube Müdürlükleri oluşturulması sağlanmalıdır.
Büyükşehir statüsündeki illerdeki Belediyelerde Veteriner İşleri Daire Başkanlığı diğer il ve ilçelerde ise Veteriner İşleri Müdürlükleri oluşturularak buralarda yeterli veteriner hekim ve yardımcı personel istihdamı sağlayacak düzenlemeler bulunmalıdır.
Denetime bağlı eksiklikleri gidermek için ilgili bakanlık bünyesinde veteriner hekimlerden oluşan, hayvan hakları ihlalleri konusunda, denetleyen ve karar veren Hayvan Hakları Müfettişliği oluşturulmalıdır.
Ayrıca olayın asayiş yönü için emniyet veya jandarma teşkilatı içinden ve hayvan hakları kanunu ve ilgili mevzuat konusunda eğitim almış personelden, Hayvan Refahı Polisi kadroları oluşturulmalıdır.
Sahipsiz hayvanların rehabilitasyonunu yapan merkezler günün şartlarına ve ihtiyaca uygun donanım, personel ve fiziki şartlara kavuşturulmalıdır.
Kamunun yükünü azaltılmak için kısırlaştırma, aşılama ve kayıt-kimliklendirme işlemlerinde serbest veteriner hekim kliniklerinden faydalanılmasını sağlayacak maddeler yasa kapsamına alınmalı ve sahipsiz hayvanların bakım ve tedavisi işlemleri için hizmet satın alınarak can dostlarımızın tedavi hakkı kesintisiz sağlanmalıdır.
Sokakta yaralı bulunan sahipsiz hayvanların bakım ve tedavisi için yine Türk Veteriner Hekimler Birliği ile yapılacak bir işbirliği içerisinde üyeleri olan serbest veteriner hekim kliniklerinden tedavi hizmeti satın alınarak can dostlarımızın tedavi hakkı kesintisiz sağlanmalıdır.
Konu hakkında çalışan veteriner hekimlerin, halk sağlığı ve hayvan refahı gerekçesi ile verdiği kararlar sorgulanmadan uygulanmalı, bunu engellemeye yönelik çabalar bertaraf edilmelidir.
Hayvan sahiplenecek kişilere hayvan sağlığı, çevre sağlığı ve mevzuat hakkında eğitim verilmeli ve hayvan sahiplenme ehliyeti olmayan insanların, hayvan sahiplenmesi engellenmelidir.
Hayvanları koruma konularında toplumda farkındalık ve bilinç oluşturulması ve bu yönde başta kamu spotları olmak üzere TV kanallarında farklı görsellere yer verilmelidir.
Çıkarılan kanunun ikinci maddesinin j bendinde yer alan “hayvan hastanesi kurar” ifadesinin sadece sahipsiz hayvanlar için olduğu yönetmelik ve talimatlarla açıkça vurgulanmalı ve bu ifadeden yola çıkarak sahipli hayvanlara yönelik bir tedavi merkezi kurularak ticari faaliyette bulunmasının önüne geçilmesi gerekmektedir.
Yine kanunun 12 nci maddesinde zikredilen Ek madde birin üçüncü fıkrasında yer alan “……geçici ünitelerde kısırlaştırılarak veri tabanına kaydedilir.” İfadesinin tüm paydaşların karşı çıktığı ve Meclis araştırma komisyonunun raporunda da sakıncaları açıkça vurgulandığı üzere geçmişte olduğu gibi mobil kısırlaştırma ünitelerinin çalışmalarına vesile olmaması için konunun yönetmeliklerle açıkça düzenlenmesi ve bu olumsuzluğun önüne geçilmesi önem arz etmektedir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur. 17/07/2021
Ali EROĞLU
TVHB Merkez Konseyi Başkanı
