Veteriner Hekimlerden “Tek Sağlık Yasası” talebi

Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) Merkez Konseyi Başkanı Ali Eroğlu, insan, hayvan, bitki ve çevre sağlığına ilişkin bakış açısında acil bir dönüşüme ve daha bütüncül bir yaklaşıma ihtiyaç duyulduğunu belirterek, “Tıp doktorları, veteriner hekimler ve diğer sağlık personelinin bir arada çalışmasını sağlayacak ve oluşumun kurumsal altyapısını da içeren bir ‘Tek Sağlık Yasası’ çıkarılmalıdır.” ifadelerini kullandı.

Eroğlu, yazılı açıklamasında, “tek sağlık” kavramının, yerel, bölgesel, ulusal ve küresel anlamda insanların, hayvanların ve çevrenin tam sağlığa ulaştırılması için farklı disiplinlerin birlikte çalışmasını ve iş birliğini içerdiğini bildirdi.

Bu yaklaşımı anlatmak ve farkındalık oluşturmak amacıyla her yıl 3 Kasım’ın “Tek Sağlık Günü” olarak dünya genelinde kutlandığını hatırlatan Eroğlu, şöyle devam etti:

“Artan nüfus, şehirleşme, hayvansal kaynaklı gıdalara ihtiyacın giderek artması, uluslararası ulaşım, teknoloji ve endüstriyel gelişme, mikrobiyal direnç, iklim değişiklikleri, ekosistem ve yaban hayatına yanlış müdahaleler ve biyoterörizm gibi pek çok sorun tek sağlık yaklaşımı ihtiyacının doğmasına sebep olmaktadır. Son yıllarda dünyada zoonotik hastalıklar giderek artış göstermektedir. Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisi de insanların, yaban hayvanlarının yaşam alanlarına müdahalesi sonucu ortaya çıkmıştır. İnsan, hayvan, bitki ve çevre sağlığıyla ilgili bakış açısında acil bir dönüşüme ve daha bütüncül bir tek sağlık yaklaşımına ihtiyaç duyulmaktadır.”

Zoonotik hastalıkların dünyada olduğu gibi Türkiye‘de de önemli halk sağlığı sorunlarına neden olduğunu vurgulayan Eroğlu, şarbon, salmonella, brusella, Kırım Kongo kanamalı ateşi, kuş gribi, kuduz gibi Türkiye için de her zaman risk olan pek çok hastalıkla veteriner hekimlerin tek sağlık kapsamında mücadele ettiği bilgisini verdi.

Enstitü ve merkez önerisi

Eroğlu, bu kapsamda Türkiye’de sağlık alanında mücadeleyi amaçlayan bir dizi girişimler olsa da tek sağlık sisteminin mevcut mevzuat ve yapılarla kurumsallaşması ve katma değer yaratması hususunda istenen başarının gösterilemediğini savundu.

Sağlıklı bir toplum için sağlıklı hayvanlar ve sağlıklı çevre olması gerektiğine dikkati çeken Eroğlu, “Korunma Tedaviden Daha Etkili ve Daha Ekonomiktir” sloganından yola çıkarak başta zoonoz hastalıklar olmak üzere hastalıklarla mücadelede başarılı olmak için disiplinler arası bir yaklaşım olan tek sağlık kavramına ilişkin somut girişimlerde bulunmanın önem taşıdığını ifade etti.

Eroğlu, “Tıp doktorları, veteriner hekimler ve diğer sağlık personelinin bir arada çalışmasını sağlayacak ve oluşumun kurumsal altyapısını da içeren bir ‘Tek Sağlık Yasası’ çıkarılmalıdır. Bu yasaya bağlı olarak uygun bir yapılanma oluşturulmalıdır.” değerlendirmesinde bulundu.

Buna ilişkin önerilerde de bulunan Eroğlu, ilgili tüm meslek gruplarını bünyesinde barındıran ve Kovid-19 benzeri salgın zoonoz hastalıkların kontrolü ve eradikasyonu olmak üzere, halk sağlığı ve hayvan sağlığı konusunda çalışmalar yapacak ve stratejiler oluşturacak, doğrudan Cumhurbaşkanlığına bağlı Hastalık Kontrol ve İzleme Merkezi (HAKİM) ve buna bağlı “Mehmet Akif Ersoy Zoonotik ve Yeni Çıkan Enfeksiyonlar Araştırma Enstitüsü” kurulması gerektiğini bildirdi.

Eroğlu, Tarım ve Orman Bakanlığında Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığında Veteriner Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, İçişleri Bakanlığı ve belediyeler bünyesinde de büyük illerde Veteriner İşleri Daire Başkanlığı, küçük illerde ve ilçelerde Veteriner İşleri Müdürlüğü kurulmasının sağlanabileceğini belirten Eroğlu, şunları kaydetti:

“Kovid-19 ile bir kez daha anlaşılmıştır ki zoonoz hastalıklarla mücadele, veteriner halk sağlığı, gıda güvenliği ve diğer faaliyet alanlarıyla insan sağlığına hizmet eden veteriner hekimler yasal olarak temel sağlık hizmetleri kapsamında değerlendirilmeli ve sağlık meslek grubunda yer almalıdır. Ülkemizde sayıları 32 bini geçen veteriner hekim bunu beklemektedir. Tüm canlılar için en uygun sağlık koşullarını oluşturmak amacıyla gidilmesi gereken tek yön tek sağlıktır.”