KIŞ GELİYOR: KAPALI ORTAMLARDA COVID-19 RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN ALINABİLECEK TEDBİRLER
COVID-19 pandemisi ile geçirdiğimiz 8 ay, bize bu hastalık ile mücadelede tek yönlü tedbirlerin yeterli olmayacağını, bunun yerine birçok farklı tedbirler almamız gerektiğini göstermiştir. Aşağıda Covid-19’un yayılım riskini azaltmak için alınabilecek tedbirlerle ilgili sekiz öneri bulunmaktadır:
- Mesafe ve Zaman:
Aynı odada bulunan kişiler, sosyal mesafeye dikkat etseler ve maskeli olsalar dahi 15 dakikadan sonra birbirlerinin soluğunu teneffüs etmeye başlarlar. (Kalabalık yerlerde geçireceğiniz zamanı kısıtlayın.)
- Pencereleri Açın: Yeterli ve Etkili Havalandırma
Kapalı mekânlardaki ventilasyonu arttırmak ortamdaki virüs yoğunluğunu azaltacaktır. Pencerelerin mümkün olduğunca açık tutulması veya iklimlendirme araçlarının dışardaki havayı içeri alacak şekilde ayarlanması uygun olacaktır.
- Isınma, Havalandırma ve İklimlendirme Sistemlerinin Filtreleri ve Taşınabilir Hava Temizleyiciler:
Isınma, havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinde kullanılan filtrelerin 0,3 mikrondan büyük partikülleri filtreleyecek şekilde ayarlanması faydalı olacaktır. Virüs 0,3 mikrondan küçük olmasına rağmen virüs barındıran damlacıkların veya havada asılı kalan taneciklerin bu yolla filtrelenmesi mümkün olacaktır.
Virüs içeren taneciklerin bir kısmının havada asılı kalması, büyük bir kısmının ise zemine düşmesi yüzey temizliğinin önemini ön plana çıkarmaktadır.
HEPA filtre veya UV ışını ile donatılmış taşınabilir hava temizleyiciler/sanitizerler, virüs konsantrasyonunu azaltmaya ve hava kalitesini arttırmaya katkı sağlar.
- Oda Bölümlendiriciler:
Et işleme tesislerinde bölümleri birbirinden tamamen izole etmek için kullanılan plastik perdeler (veya bölümlendiriciler) kalabalık ortamlarda virüsün hava yoluyla taşınma riskini azaltacaktır.
- Bir Odada En Fazla Kaç Kişi Bulunmalı?
Kapalı bir ortamda kişi başına 9-23 m2 alan tavsiye edilmektedir.
Semptom göstermeyenlerin de en az semptom gösterenler kadar hastalığın yayılmasına sebep olabileceği unutulmamalıdır.
- Maske, Göz Koruma, Dezenfeksiyon, El Hijyeni:
Maske, virüsün yayılmasını azaltmaktadır.
Birçok kişinin dokunduğu kapı kolları, masalar, asansör butonları gibi yüzeyler dezenfekte edilmelidir. El hijyeni ve dezenfeksiyonu, ağıza, buruna ve gözlere dokunmaktan kaçınmak da hastalığın bulaşmasını azaltmaktadır.
- Diğer Disiplinlerden Alınacak Dersler:
Virüslerin hava yoluyla taşınması sadece Covid-19’a özgü değildir. Bu şekildeki bir taşınma, virüslerin kolayca yayılması riskini arttırmaktadır.
Veteriner hekimlik gibi farklı bilim disiplinleri de virüslerin hava yolu ile taşındığına dair bulgulara işaret etmektedir. Bu durum, sadece aynı oda içinde değil odalar arası koridorlardaki hava akımı yoluyla da olmaktadır.
Domuzlardaki solunum sistemi virüsleri 1 metreden uzak bölmeler arasında bile hava yoluyla yayılabilmektedir.
Bu durum da ortamın havalandırılması ve temiz havanın önemini vurgulamaktadır.
- Riski Azaltmak için Yapılacaklarla ilgili Farkındalık Oluşturmak:
Bir enfeksiyon riski bulunduğunda test yaptırmak, karantina ve kişisel izolasyon tedbirlerine uymak, yerel sağlık birimleri ile iletişime geçmek, mümkünse toplantıları sanal ortamda gerçekleştirmek veya açık hava toplantıları şeklinde organize etmek uygun olacaktır.
Karmaşık bulaşma mekanizmaları nedeniyle hastalığın yayılması riskini sıfıra indirmek mümkün değildir. Ancak tedbirlere uymak riski azaltacaktır.
Kaynak:
College of Veterinary Medicine
Center for Animal Health and Food Safety
TVHB için Çeviren Veteriner Hekim Safiye Ergin KAYA
