Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) Merkez Konseyi Başkanı Ali Eroğlu, süt referans fiyatının 2,5 TL olması gerektiğini belirterek, ‘Tavsiye fiyatlarının üreticinin eline geçiyor gibi algılanması yanlıştır. Referans veya tavsiye fiyat adı üzerinde tavsiyedir. Mecburiyet değildir. Sıkıntıyı üretici çekmekte olup, maliyetlerini dahi karşılayamaz hale gelmiştir’ dedi.
TVHB Merkez Konseyi Başkanı Ali Eroğlu, süt desteklemesine ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. İnsan yaşamının her evresinde gerekli olan sütün makro ve mikro besin öğeleri için en iyi doğal kaynak olduğunu belirten Eroğlu, “Ancak ülkemizde süt tüketimi Avrupa Birliği (AB) ülkelerine kıyasla daha düşüktür. Ülkemizde kişi başına tüketilen içme sütü miktarı yıllık 24 litre civarında iken, bu miktar birçok Avrupa ülkesinde yaklaşık 100 litrenin üzerindedir” dedi.
Çiğ süt üretiminin düştüğünü vurgulayan Eroğlu, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Ülkemizde 2019 yılının ilk 8 ayında 6,5 milyon ton çiğ süt üretimi gerçekleşmiş olup, bu rakamlar 2018 yılının ilk 8 ayındaki üretim rakamları ile karşılaştırıldığında yaklaşık yüzde 6 civarında bir düşüşün olduğu görülmektedir. Artması gerekirken düşmüştür. Türkiye’de süt üretimi, kaliteli kaba yemin yeterli miktarda olmamasından dolayı girdisi ithalat olan kesif yeme bağlıdır. Süt maliyetinin yüzde 65-70’i yem, kalan kısmı elektrik, su, işçilik vs.’dir. Süt, rastgele bir gıda değildir. Protein kaynağı olarak sağlıklı gelecek nesillerimizdir. Süte bir emtia olarak değil, gelecek sağlıklı nesillerimiz olarak bakmak gerekmektedir. Süt herkesin bildiği gibi hayvancılığın lokomotifidir. Her şeye zam gelirken geçtiğimiz Kurban Bayramı’nda hayvan fiyatları 2018 yılı ile aynı idi. Bunun nedeni üreticinin özellikle büyükbaş hayvanını elinden çıkarmak istemesidir. 2017 yılı ile karşılaştırıldığında süt üreticisi için esas gelir kaynağı olan 10 aylık erkek buzağının fiyatı 2019 yılında yüzde 50’den fazla düşmüştür. Ülkemizde süt piyasalarını Ulusal Süt Konseyi yönlendirmekte olup, çiğ süt taban fiyatı da bu konseyin deklare ettiği referans (tavsiye) fiyat üzerinden işlem görmektedir. Ulusal Süt Konseyinin 15.11.2019- 31.12.2020 tarihleri arası için belirlediği fiyat tüm primler dahil yaklaşık 2.3 TL/kg’dır. 2019 yılı Mayıs-Haziran ayı çiğ süt destekleme ödeme fiyatları çiğ inek sütü soğutulmamış 0,03 tl/litre, soğutulmuş inek sütü 0,07 tl/litre, üretici örgüt üzerinden pazarlanan soğutulmuş inek sütü 0,10 tl/litre olarak ilan edilmiştir.”
Eroğlu, süt üretimini ve tüketimini artırmak için gerekli tedbirlerin acilen alınması gerektiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Yem, aşı, ilaç ve elektriğe devamlı zam gelirken, süt fiyatlarına yapılan destek azdır. İlan edilen prim fiyatları tekrar gözden geçirilerek, çiğ süt destekleri artırılmalı ve gecikme olmaksızın ödenmelidir. Üretici desteğini alamadığı her ay banka borcuna daha fazla faiz ödemek durumunda kalmaktadır. Referans fiyatı 2,5 TL olmalıdır. Tavsiye fiyatlarının üreticinin eline geçiyor gibi algılanması yanlıştır. Referans veya tavsiye fiyat adı üzerinde tavsiyedir. Mecburiyet değildir. Sıkıntıyı üretici çekmekte olup, maliyetlerini dahi karşılayamaz hale gelmiştir. Çiğ süt fiyatlarının belirlenmesinde ana kriter süt/yem paritesidir. 2.30 TL olan referans fiyatın 31.12.2020 tarihine kadar 1 yıldan uzun bir süre için sabit kalması bu süre zarfında başta yem olmak üzere üretim maliyetlerini etkileyen tüm girdilerde ortaya çıkacak fiyat artışı ve mevsimsel dönemlerdeki arz/talep dengesinin üretici aleyhine değişmesiyle beraber sektörün sürdürülebilirliğine olumsuz etki yapacağı aşikardır. Tarım ve Orman Bakanlığı referans fiyatın uygulanması için tedbirler almalı ve takip edilmelidir. Devletin desteği ile birlikte üreticinin eline litre başına 2,5 TL geçmelidir. Referans fiyatlarının azami 3’er aylık dönemler halinde girdi maliyetlerindeki artışlar çerçevesinde süt/yem paritesinin yaklaşık 1.5 kabul edilerek belirli periyotlar halinde revize edilmesi daha gerçekçi olacaktır. Önceki yıllarda çiğ süt alım fiyatlarında uygulanan ve sütün kalitesini belirleyen süt yağı, süt proteini, somatik hücre sayısı vb. kriterler yeniden hayata geçirilmelidir. Yine sektöründeki firmaların süt üreticilerine yönelik yem tedariki zorunluluğunun tamamen ortadan kaldırılması veya azami yüzde 25’ler seviyesine indirilmesi sektörün üretici, sanayici ve tüketici yönüyle sürdürülebilirliğine ciddi katkılar sağlayacaktır. Ayrıca çiğ sütün üretilmesinde son ürüne dönüştürülmesine kadarki süreçlerde veteriner hekim meslektaşlarımızın bu süreçte aktif olarak görev alması da halk sağlığı, çevre sağlığı ve hayvan sağlığı açısından ciddi önem arz etmektedir.”
