“Yeni tarım tekniklerini ilk benimseyen, kriz durumlarında ilk müdahaleyi yapan ve çevreye saygılı yeşil enerji girişimcileri olan çiftçi kadınlar küresel ilerlemenin en güçlü yürütücüleridir”.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres
Çiftçi Kadınların Gelişmeye Paha Biçilemez Katkısı
Kadınların, kırsalda yaşayan ailelerin ve toplulukların yaşamlarını devam ettirmesinde, geçimini sağlamasında ve refahında önemli bir rol oynadığı gerçeği, gittikçe artan sayıda insan tarafından kabul edilmektedir. Kırsalda yaşayan kadınlar, tarımsal faaliyetlerdeki iş gücüne azımsanmayacak boyutta katkı sunmakta, fakat aynı zamanda kayıt dışı olarak çalışmakta ve ailenin bakımını üstlenmektedirler. Tarımsal üretime, beslenme ve gıda güvenirliğine, doğal ve yerel kaynakların idaresine ve iklim değişikliklerine karşı esnek çözümler üretilmesine önemli katkılar yapmaktadırlar.
Tüm bunlara rağmen kadınlar orantısız bir biçimde birçok açıdan yoksulluk çekmektedirler. Dünyada yoksulluk son zamanlarda azalmış olmasına rağmen çok ağır şartlarda yaşayan 1 milyon yoksul insanın çoğu kırsal kesimde yaşamaktadır. Kırsal bölgelerdeki yoksulluk oranı kentlere göre daha yüksektir. Küçük çiftlik sahipleri Asya’daki ve sahra altı Afrika’daki gıdanın % 80’ini üretmekte ve 2,5 milyon insana geçim kaynağı sağlamaktadırlar. Kadın çiftçiler de erkek meslektaşları gibi üretken ve girişimci olabilirler ancak erkeklere oranla toprak sahibi olmak, kredi kullanmak, tarımsal üretimde kullanılan girdilerden faydalanmak, ürünlerini pazarlamak ve katma değeri yüksek ürünler üretmek konularında dezavantaj yaşamakta ve ürünlerini daha düşük fiyatlara satmak zorunda kalmaktadırlar.
Toplumsal cinsiyet ayırımcılığı ve yapısal sorunlar, kırsal bölgelerde kadınların politikaya katımlarını ve karar alma mercilerinde yer almalarını sınırlandırmaktadır. Kadınlar bu bölgelerde üretim, sağlık ve eğitim gibi kamu hizmetleri ile su ve hijyen gibi alt yapı hizmetlerinden eşit şekilde yararlanamamaktadırlar. Erkeklerin kentlere göç etmesiyle beraber artan iş yükleri ise kayıt dışı kalmakta ve bu emeklerine maddi bir karşılık alamamaktadırlar. Küresel ölçekte bakıldığında, istisnalar haricinde, kırsal kesimde yaşayan kadınların ücretlerinin bu kesimdeki erkelere ve kentlerde yaşayan kadınlara göre kötü durumda olduğu görülmektedir. Bu nedenle kırsalda yaşayan kadınlar, yoksulluk ve iklim değişikliğinin etkilerini daha çok hissetmektedirler.
İklim değişikliğinin, verimli doğal kaynaklara erişimi de kapsayan etkileri kırsal bölgelerde cinsiyet eşitsizliğini kadınlar aleyhine derinleştirmektedir. İklim değişikliği; tarımsal üretim, gıda arzının güvenliği, sağlık, su ve enerji kaynakları, iklim değişikliğinin neden olduğu göçler ve anlaşmazlıklar ile doğal afetler bakımından kadınların ve erkeklerin mal varlığını farklı biçimlerde etkilemektedir.
2019 Teması: Çiftçi Kadınlar İklim Değişikliği ile Mücadele Ediyor
Dünyada iklim değişikliğine karşı mücadele etmeye gittikçe daha fazla ihtiyaç duyulması, çiftçi kadınların bu mücadeledeki önemini de arttırmaktadır. Çiftçi kadınların mücadelesi, 23 Eylül’de New York’ta düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi ile yakalanan ivme ile uyumlu bir adım olacaktır.
Tüm dünyada çalışan kadınların 1/3’ü tarımsal faaliyetlerde çalışmaktadır. Kadınlar biyokütle yakıtları toplamakta, gıdaların manuel olarak işlenmesinde çalışmakta ve su dağıtım şebekeleriyle taşınmayan suyun % 80’i kadınların fiziksel gücüyle taşınmaktadır. Çiftçi kadınlar, doğal kaynaklar ve tarımın tehdit altında olduğu durumlarda bu güçlüklerle en ön safta savaşan kesimi oluşturmaktadırlar. Örneğin 2006- 2016 arasında iklim değişikliğine bağlı olarak meydana gelen doğal afetlerin ¼’ü gelişmekte olan ülkelerdeki tarım sektörünü etkilemiş ve özellikle çiftçi kadınların gıda arzı güvenliği ve üretim kapasitelerini etkilemiştir.
İklim değişikliğinin neden olduğu tehditlerle mücadele etmenin en etkili yollarından biri cinsiyet eşitliğinin önemine dikkat çekmektir. Güçlü kadınlar, iklim değişikliğinin getirdiği sonuçlarla daha etkili mücadele etme kapasitesine sahiptirler. Düşük karbon teknolojilerinin benimsenmesi, iklim değişikliği ile ilgili bilgilerin ve acilen alınması gereken tedbirlerin yaygınlaşmasında çiftçi kadınlar önemli rol oynamaktadırlar.
Kaynak: https://www.un.org/en/events/ruralwomenday/index.shtml
*Bu özet çeviri, TVHB için Veteriner Hekim Safiye ERGİN KAYA tarafından yapılmıştır.
