Dünya Kuduz Günü her yıl 28 Eylül’de kutlanmaktadır. Bu tarih, ilk kuduz aşısını bulan ve kuduzla mücadelenin temellerini atan Louis Pasteur’un ölüm günüdür.
Dünya Kuduz Günü, her yıl tüm dünyada yüz binlerce insanın kuduz hastalığı ile mücadele çabalarını andığı ve bu hastalıkla mücadele için bir araya geldiği bir gündür. Veteriner hekim, sağlık çalışanı, öğretmen ya da toplum yararına çalışan herhangi biri olarak siz de kuduz hastalığının ne olduğu ve hastalıkla nasıl mücadele edileceği konusunda farkındalığı arttırmak amacıyla düzenlenen herhangi bir etkinlikte yer alabilirsiniz.
Bu kampanya, kuduz hakkında küresel çaptaki ilk ve tek aktif destek, eğitim ve farkındalık kampanyasıdır. Bu kampanya, Dünya Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) gibi bu alanda önde gelen paydaşlar tarafından desteklenmektedir.
Dünyada milyonlarca insan, kuduzdan korunma mesajları yoluyla Dünya Kuduz Gününü duymuştur. Dünya Kuduz Günü, dünyanın birçok yerinde kuduz kontrol programlarının bir parçasıdır. Dünya Kuduz Günü kitlelere ulaşmaya devam ediyor: 2018’ de 60’dan fazla ülkede düzenlenen yaklaşık 200 etkinlik GARC (Kuduzla Mücadele Küresel Birliği) web sitesine kaydedilmiştir.
2019- Kuduz: Aşılat ve yok et
Dünya Kuduz Günü için her yıl farklı bir tema seçilmektedir.
Bu yılın teması: Aşılat ve yok et.
Bu tema kuduzu kontrol etmek amacıyla sarf edilen tüm çabalara odaklanmaktadır. Tema, birçok düzeyde farkındalığı arttırmak amacıyla kullanılabilir. Örneğin;
- Köpeklerin aşılanmasını sağlamak amacıyla- köpek sahiplerine, hayvan sağlığı çalışanlarına ve yerel idarelere aşılamanın gerekliliğini hatırlatmak.
- Hastalığa maruz kalınmasını takiben alınacak önlemleri araştıran insanlara yardımcı olmak- insan sağlığı alanında çalışanlar ve eğitimciler
- 2030’da kuduzdan kaynaklanan ölümleri tamamen ortadan kaldırma hedefine ulaşmak- kaynakların kuduz hastalığının eliminasyonu için kullanan merkezi hükümetler.
Dünya Kuduz Günü Etkinliği Nedir?
28 Eylül’de yapılacak herhangi bir etkinlik olabilir. Bu etkinlikler;
- Kuduz hastalığının önlenmesi konusunda farkındalığı arttırmak
- Kuduzun bulaşmasını azaltmak (köpekleri aşılatmak gibi) şeklinde olabilir.
Dünya Kuduz Günü neden etkilidir?
Bu etkinlikler, insanları kuduzla mücadele çabalarına katılmaları için teşvik etmek bu çalışmalara katılmalarına olanak sağlamak konularında ve hastalığın nasıl yayıldığı ve önlemek için neler yapabileceklerini anlatmakta önemli rol oynamaktadır.
Dünya Kuduz Günü; bu çabaların anılması, yaşanan sorunların çözümü için bir dayanışma ortamı oluşturulması ve risk altındaki topluluklarda farkındalığın arttırılması için bir fırsat sunmaktadır.
Bir hesap oluşturmak ve etkinliğinizi kaydetmek için : https://rabiesalliance.org/world-rabies-day/register
Bölgenizdeki etkinlikleri kontrol etmek için: https://rabiesalliance.org/world-rabies-day/events/
Etkinlik Önerileri
Dünya Kuduz Günü kampanyası, kuduzun önlenmesi konusunda bir şeyler yapmak isteyen herkese açıktır. Bu etkinliklere katılarak dünyanın her köşesinden binlerce insanla beraber hareket etmiş olacaksınız.
Kuduz hastalığının önlenmesi ile ilgili farkındalığı arttıran veya hastalığı önleyen her türlü etkinlik Dünya Kuduz Günü etkinliği olarak değerlendirilir.
Bu sorular size etkinliklerle ilgili fikir verebilir:
- Bulunduğunuz bölgede kuduzun önlenmesi için nelerin yapılması etkili olabilir?
Genellikle köpeklerin aşılanması veya toplumsal farkındalığın arttırılmasına yönelik etkinlikler
- Bana kim yardımcı olabilir?
Bu etkinliklere katılmak isteyen yerel yönetimler, veteriner hekimler, doktorlar, sağlık çalışanları, okullar, üniversiteler ve hayvan refahı organizasyonları ile iletişime geçin. İşbirliği içinde yapılan çalışmalar daha çok ses getirecektir.
- Bölgenizdeki iş adamları ile finansal ve uygulama destekleri konusunda katkı sunmaları için iletişime geçebilirsiniz. Bu yolla köpekleri aşılatmak için aşı satın alabilir, liflet veya afiş bastırabilir, gönüllülere yiyecek- içecek sağlayabilirsiniz.
- Medya kuruluşları ile iletişime geçin. Gazeteler, radyolar ve TV kanalları genellikle Dünya Kuduz Günü etkinliklerini yayınlama konusunda gönüllü olurlar ve bu da etkinliğinizin daha çok kişiye ulaşmasını sağlar.
- Bir uzmanın katılacağı halka açık bir toplantı düzenleyin.
- Bölgenizdeki sanatçılara “Dünya Kuduz Günü” temalı bir duvar resmi çizmeleri için öneride bulunun. Yetkililerden izin almayı unutmayın.
- Merkezi bir yerde Dünya Kuduz Günü bilgilendirme standı kurun.
- Stant kurma imkânı bulamadığınız yerlerde mobil ekiplerle broşür benzeri materyaller dağıtabilirsiniz veya uzak yerlerde seminerler düzenleyebilirsiniz
- Eczanelerde stantlar oluşturabilirsiniz
- Poster, fotoğraf veya resim sergileri düzenlenebilir
- Havaalanlarında el ilanı veya broşür dağıtabilirsiniz
- Gençler için duvar yazıları, yaratıcı yazılar (slogan gibi) veya herhangi bir sanat dalında yarışmalar düzenleyebilirsiniz
- Bir bilgilendirme videosu yayınlanabilir
- El ele tutuşma zinciri, yürüyüş ve siren çalma gibi farkındalık oluşturmaya yönelik aktiviteler yapılabilir
- Ulusal spor müsabakalarında kuduz hastalığı ile ilgili kısa konuşma veya broşür dağıtma etkinliği yapılabilir
- Yerel düzeyde “Kuduz: Aşılat ve yok et” turnuvası düzenlenebilir
- Okullarda çocuklara yönelik, köpek ısırması durumunda alınacak önlemler veya evde bakılan hayvanlarda kuduz hastalığına karşı alınacak önlemler konularında bilgi verilebilir.
- Dünya Kuduz Günü ile ilgili bir ralli düzenleyebilirsiniz. Müzisyenlerin, kukla sanatçılarının veya dansçıların katıldığı eğlenceler düzenleyebilirsiniz.
- Toplu köpek aşılama etkinliği düzenleyebilirsiniz. Bu etkinliği bölgenizdeki veteriner hekimler ve hayvan refahı grupları ile beraber yapabilirsiniz. Bu etkinlikte aynı zamanda sahipli köpeklerin kayıt işlemleri de yapılabilir.
- Ulaşamadığınız uzak bölgelerde aşılama yapmak üzere bir ekip oluşturup aşılama yaptırabilirsiniz
- Bölgenizdeki veteriner kliniklerinden bedava kuduz aşısı günleri düzenlemelerini isteyebilirsiniz (bir sponsor tarafından finanse edilmiş olabilir, bu amaçla finans kaynağı olabilecek şirketlerle görüşebilirsiniz)
Hedef Kitle Mesaj Evrensel 2030 yılında kuduzun köpeklerden insanlara bulaşmasını hep birlikte sonlandırabiliriz. Kuduzun eliminasyonu mümkün. Hadi hep birlikte mümkün olanı gerçeğe dönüştürelim. Köpekleri aşılamak insanları da korur Kuduzun endemik olduğu ülkelerde Köpeklerinizi aşılatın. Köpekleri kuduzdan korumak sizi ve ailenizi de korur. Köpek ısırmalarına karşı dikkatli olun: Bir köpeğin beden dilini öğrenin, taciz etmeyin ve saldırmayın. Köpek ısırıklarını en kısa sürede yıkayın (15 dk boyunca) ve aşılama için doktorunuza başvurun. Karar Mercilerine Kuduzdan kaynaklanan ölümlerin önüne geçilebilir; kuduzun kontrolü ve önlenmesi için basit ve göreceli olarak ucuz araçlar ve yöntemler mevcut. – İnsanların kuduzdan ölmesi % 100 oranında engellenebilir.
– Dünyada kuduz kaynaklı hastalıkların yok edilmesi için gerekli tüm kaynaklar mevcuttur.
Tek Sağlık veya bütüncül kuduz programları orta veya düşük gelir düzeyine sahip ülkelerde bile uygulanabilir ve etkili olabilir. Bu programların uygulanmasında esas olan politik aktörleri bu konuda istekli olmaları için ikna etmektir.
– İnsan ve hayvan sağlığı alanında çalışan paydaşlar kuduzu elimine etmek için beraber çalışmalıdır.
– Hükümetler kuduz kontrol programlarına öncelik vermelidir.
– Kuduz, orantısız bir biçimde alt gelir grubunda olanları etkilemektedir. Fakat eliminasyonu için yapılabilecekler gelir düzeyi düşük ülkeler için bile mümkündür.
Sürdürülebilir ulusal bütüncül kuduz programları sayesinde ülkelerin sağlık giderlerinde bu konuda tasarruf sağlanacaktır.
– Köpeklerde kuduzun aşılamalar yoluyla kontrol altında tutulması, bu hastalıkla ilgili insan sağlığı giderlerini de düşürecektir.
– Ulusal kuduz programları, ölümleri azalttığı gibi bu konudaki sağlık giderlerini de azaltacaktır
– Köpek aşılamalarına yapılacak yatırımlar, hastalığın getirdiği masrafları azaltmanın tek ve en etkili yoludur
Kuduz, merkezi hükümetler ve uluslararası yardım kuruluşları için çok hızlı bir biçimde çözüme ulaştırılabilecek bir problemdir.
– İyi planlanmış kuduz programlarının, birkaç yıl içinde çok güçlü etkileri görülebilecektir
Kuduz programları mevcut sağlık sistemlerine ve mekanizmalarına entegre edilebilir ve bu sistemlerin işleyişini güçlendirebilir.
– Mevcut sağlık sistemleri kuduz önleme programları ile güçlendirilecektir.
– Kuduz hastalığı ile ilgili olarak yapılacak saha taramaları ve kontroller için kapasite oluşturulması, diğer hastalıkların önlenmesi ile ilgili sağlık sistemlerini de güçlendirebilir.
– Kuduz kontrolü için oluşturulacak kapasite, Tek Sağlık sistemleri ve hastalıklara hazırlıklı olma konularına da katkıda bulunacaktır
Kuduzu sona erdirmek, Birleşmiş Milletlerin Sürdürülebilir Gelişim Hedeflerinden “sağlıklı yaşam ve refahı sağlama (SGD) 3” hedefi ve kısmen de “2030’da şimdiye kadar ihmal edilen tropikal salgın hastalıkları sonlandırma SGD 3.3” hedefi ile bağlantılıdır.
– Köpeklerden kaynaklanan kuduz vakalarından kurtulmak küresel bir kamu yararıdır.
Kuduzu sona erdirmek, başta yoksulluk, gıda güvencesi, ekonomik büyüme, altyapı, eşitsizlik ve küresel işbirliği olmak üzere diğer Sürdürülebilir Gelişme Hedefleri ile ilgili ilerlemeleri de destekler.
Dünya Sağlık Örgütüne üye ülkeler, 2030’da köpeklerden insanlara bulaşan kuduzun neden olduğu ölümlerin sona erdirilmesi konusunda küresel bir çerçevede görüş birliğine varmıştır.
Kuduz günümüzde 150’den fazla ülkede varlığını devam ettirmektedir.
Köpeklerin % 70’ini aşılayarak insanlarda, etçil hayvanlarda ve çiftlik hayvanlarında ölümleri ortadan kaldırabiliriz.
– Risk altındaki alanlarda köpeklerin % 70’inin aşılanması etçil hayvanlardaki kuduzu ortadan kaldırabilir.
– Kuduz ülkelerin sınırlarını aşan bir hastalıktır. Merkezi hükümetler uluslararası düzeyde işbirliği içinde çalışmalıdır.
İnsan ve hayvan sağlığı alanında çalışanlar Kuduzu önlemek için doktorlar, veteriner hekimler, eğitimciler, yasama organları, toplum yararına çalışanlar ve diğer kesimlerden çalışanlar ile beraber hareket edin. Liderler Köpeklerin aşılanma oranlarını ve kuduzun önlenmesi ile ilgili farkındalık seviyesini arttırmak için topluluk liderleri ile çalışın. Küresel Farkındalık Her yıl dünyada 59.000’den fazla insan kuduz hastalığı nedeniyle ölüyor ve milyonlarcası bu hastalıktan ölmemek için çare arıyor. – Her 9 dakikada birileri kuduzdan ölüyor- bu ölümler durdurulabilir.
– Her yıl 29 milyon insan kuduz hastalığına karşı çare arıyor.
Kuduzdan kaynaklanan ölümler, sağlık hizmetlerine erişimde eşit fırsatlara sahip olamamanın ve yoksulluğun doğrudan bir sonucudur
– Kuduz kaynaklı ölümler yoksulluğun sonucudur
– İnsanlar tıbbi yardıma ulaşamadıkları için kuduz kaynaklı ölümler görülmektedir
Kuduz, hali hazırdaki bilgilerimiz ve teknoloji ile % 100 oranında önlenebilir. İnsanların ve hayvanların aşılanması daha fazla hayatın kurtarılmasını sağlayacaktır
– Kuduz % 100 oranında önlenebilir- aşılara erişimin mümkün olması hayat kurtarır
– Dünyada kuduzu sonlandıracak araç ve gereç mevcuttur
– Köpekleri aşılatmak insan hayatını korur
– Köpekleri aşılatmak köpekleri koruduğu gibi insanları da korur
– Kuduz korkusu her yıl milyonlarca köpeğin gelişigüzel bir şekilde itlaf edilmesine yol açmaktadır. Bu uygulamalar kuduzu sonlandırmaz, çözüm köpekleri aşılatmaktır.
- *Bu çeviri TVHB için Veteriner Hekim Safiye ERGİN KAYA tarafından yapılmış olup, İngilizce tam metnine http://rabiesalliance.org web sitesinden erişilebilir.
