Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli’yi Ziyaret Ettik
Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli’yi Türk Veteriner Hekimler Birliği merkez konsey üyelerimizle birlikte makamında ziyaret ettik. Bakanlık binasında gerçekleşen görüşmede, veteriner hekimlik teşkilatının sorunlarını, çözüm önerilerimizi içeren bir dosya sunduk.
Konsey Başkanımız Talat Gözet:
“Bakanımız Sayın Bekir Pakdemirli’ye kabullerinden dolayı teşekkür etti. Türk Veteriner Hekimleri Birliği merkez konseyi olarak birlikte çalışmaktan onur duyacağımızı iletti Veteriner hekimlik teşkilatına gösterdikleri ilgiden dolayı müte
Sayın Pakdemirli ile görüşmemiz sırasında ilettiğimiz başlıca sorunlarımız şunlardır:
6343 Sayılı Meslek Yasamız Güncellenmelidir
1954 yılında yürürlüğe girmiş olan 6343 sayılı yasanın birçok maddesinin uygulanabilirliği kalmamış ve günün gelişen şartlarına cevap verebilecek nitelikte değildir. Ancak kanun değişikliği de meslek örgütünün inisiyatifinde değildir. Bu nedenle Anayasa ile verilmiş birçok hak ve görev yasal yetersizlikler sebebi ile kullanılamamaktadır. Ve birçok sorumluluk yerine getirilememektedir. Meslek örgütlerinin en önemli sorumluluğu olan üyelerinin hak ve menfaatleri korunamamaktadır.
Sorunlarımızın çözümü için 6343 sayılı yasamız günün şartlarına ve uluslararası yasalarla uyumlu hale getirilmesi gerekir. Veteriner Hekimler Birliği olarak, bu konuda yaptığımız çalışma, ilgili Bakanlık olan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına sunulmuştur. Umuyoruz ki; 2019 yılında bu yasal değişiklikler yapılarak günümüz şartlarını karşılayan bir yasaya kavuşuruz.
Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde Veteriner Hizmetleri Güçlendirilmesi
Tarım ve Orman Bakanlığı 2 yıldır veteriner hekim alımı yapmamaktadır bu kadar fakülteden mezun olan genç veteriner hekimlerin hayvan hastalıkları mücadele ordusuna katılması ülke hayvan sağlığı ve gıda güvenliğine önemli katkılar sağlayacaktır. Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde merkez ve taşrada AB normlarında bir veteriner hizmetleri teşkilatının kurulması öncelikli bir konu olduğu, bu teşkilatın, sağlık ile alakalı bir meslek olan Veteriner Hekimliğin ihtiyacı olan teknik donanım, yeterli bütçe ve uzman personelle desteklenmesi uygun olacaktır. Tüm Dünya’da hayvancılık sektörü, yönetimsel olarak veteriner hizmetleri merkezlidir. Veteriner hizmetleri her ne kadar hayvancılık faaliyetiyle ilgili görünse de zoonoz hastalıklar ve gıda güvenliği yönüyle halk sağlığını da yakından ilgilendirmektedir. Ülkemizde gelişmiş ülkelerin tersine bir uygulamaya gidilerek, veteriner hizmetleri hem hayvancılık hem de koruyucu halk sağlığı faaliyet alanlarından uzaklaştırılarak etkisiz kılınmıştır. Hayvancılık ve veteriner halk sağlığı alanlarında istenilen düzeye ulaşılması düşünülüyorsa veteriner hekimlere bu idari yapılar içinde gereken yetki ve sorumluluk verilmelidir.
Veteriner Hekimlikte Uzmanlık Eğitimi İle İlgili Düzenlemeler
Veteriner hekimlikte uzmanlık yönetmeliği yayınlanmış olup yönetmelik de belirtilen komisyonların tamamlanarak 2019 yılında VUS yapılarak uzmanlık eğitimine bir an önce başlanmalıdır.
Veteriner Hekimlerin fiili hizmet zammı ve özlük hakları
Fiili hizmet zammının amacı, normal çalışma şartlarına göre daha zor şartlarda ve riski daha yüksek işlerde çalışanlara, işin zorluk ve risk derecesine göre yıllık olarak verilen ilave çalışma süresidir.
Hayvan hastalıkları ile mücadele hizmetlerinde çalışan veteriner hekimler, ülkemizin en ücra köşelerine kadar, çok zor ulaşım şartlarında ve ahır ortamında görev yapmaktadırlar. Ahır ortamında darbe riski yanında zoonoz hastalık riski ile karşı karşıya çalışmaktadırlar. Bu çalışmalar esnasında ağır yaralanmalı hatta ölümlü sonuçlar yaşanmaktadır. Bu riskler nedeniyle, daha önce verilmekte olan, yılda 2 ay fiili hizmet zammı, 2008 yılında kaldırılmıştır.
03.8.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7146 sayılı kanun ile Sağlık Bakanlığında, insan sağlığı alanında çalışan tüm sağlık personeline yılda 2 ay fiili hizmet zammı verilmiştir. Yine aynı kanunla, emekli beşeri hekim ve diş hekimlerinin emekli aylık ücretlerinde, uzmanlar için 2000 TL, pratisyen hekimler için 1500 TL iyileştirme yapılmıştır. 657 sayılı Kanun kapsamında, veteriner hekimlerle bu mesleklerin tüm özlük hakları eşit olmasına rağmen, yapılan bu iyileştirmelerle veteriner hekimler aleyhine bu dengeler bozulmuştur.
Hayvan sağlığı alanında yapılan çalışmalar, normal beşeri hekimlik çalışmaları yanında, çok daha zor ve riskli şartlar altında yapılmaktadır. Bununla birlikte, veteriner hekimlik eğitim süreci de 5 yıl gibi yüksek lisans seviyesinde alınan zorlu bir eğitimdir. Bu nedenle, fiili hizmet kapsamına alınacak sağlık hizmetlerine, hayvan sağlığı hizmetleri ve veteriner hekimler de mutlaka eklenmelidir. Emekliler için yapılan iyileştirmeler de emekli veteriner hekimler için uygulanmalıdır. Bu yasal düzenleme, veteriner hekimler açısından, çok büyük bir haksız uygulama ortaya koymuştur. Bu da, veteriner hekimlerin moral ve motivasyonunu bozulmuştur.
En kısa süre içerisinde yapılacak yeni bir yasal düzenleme ile bu haksızlığın giderilerek, veteriner hekimlerin moral ve motivasyonunun düzeltilmesi gerekir..
Belediyelerden alınan İşyeri açma ruhsatı kaldırılmalıdır.
Veteriner hekim muayenehaneleri, 6343 sayılı “Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği İle Odaların Teşekkül Tarzına Ve Göreceği İşlere Dair Kanun” çerçevesinde, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın verdiği ruhsatla açmaktadırlar. Bunun yanında, 3572 sayılı “İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararname” hükmü gereği, belediyelerden “işyeri açma ve çalışma ruhsatı” alma zorunluluğu vardır.
Doktorlar, diş hekimleri, mimar ve mühendisler, avukatlar, noterler ve mali müşavirler de, ilgili bakanlıkların verdikleri ruhsat yanında, 3572 sayılı “İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararname” hükmü gereği, belediyelerden “işyeri açma ve çalışma ruhsatı” alma zorunluluğu vardı.
Ancak; 3572 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede, yakın geçmişte yapılan değişiklikler ile veteriner hekim muayenehaneleri dışında kalan tüm mesleklere ait muayenehane ve bürolar için belediyelerden alınması zorunlu “işyeri açma ve çalışma ruhsatı” iptal edilmiştir. Bu işyerleri belediyelerden “işyeri açma ve çalışma ruhsatı” almamaktadır. Veteriner hekimler ise oldukça yüksek ücret ödeyerek bu ruhsatları almak zorunda kalmaktadır.
Faaliyet açısından, diğer mesleklere ait muayenehane ve bürolarla hiçbir farkı olmayan veteriner hekim muayenehaneleri için belediyelerden “işyeri açma ve çalışma ruhsatı” alma zorunluluğuna Türk Veteriner Hekimleri Birliği olarak, geçerli bir gerekçe bulamamaktayız. Bu uygulama, veteriner hekimlere karşı yapılan haksız bir uygulamadır.
Veteriner Hizmetleri Özelleştirilmelidir
Suni tohumlama, aşılama gibi veteriner hizmetlerinin özelleştirilmesi ve serbest hekimlere devredilmesi hususlarında önemli adım atılmıştır. Ancak son dönemde Bakanlık faaliyetlerinde özellikle suni tohumlama uygulamaları olmak üzere bu uygulamalardan dönüş yönünde girişimler olduğu görülmektedir. Hâlbuki bizler özelleştirmenin kapsamının daha da genişletilmesini bekliyorduk. Özelleştirme, bakanlık hizmetlerinin daha etkin yürütülmesine ve denetimine imkan sağlayacağı gibi Bakanlığın planlama, kontrol ve denetim hizmetlerini daha etkin kılacaktır.
Serbest veteriner hekimlerin hayvancılığımıza daha sağlıklı hizmet verebilmesi için serbest hekimlerin desteklenmesi ve gelişimi için önünün açılması gerekir. Bu amaçla; muayenehane ve poliklinik açacaklara vergi indirimi, ucuz kredi desteği gibi teşvikler verilmelidir. Yetiştiriciden alınan uygulama ücreti kaldırılmalıdır
Kamuda Çalışan Veteriner Hekim ve Veteriner Sağlık Teknisyenlerinin vatandaş gözünde yanlış imaj oluşturan “Uygulama Ücretleri” kaldırılsın. Bunun yerine beraber sahaya çıktıkları Gıda Mühendisleri ve Ziraat Mühendislerine ödenen arazi tazminatı şeklinde ödeme yapılsın
Hayvan hastalıkları ile mücadele yöntemi değiştirilmelidir.
Salgın hastalıklarda ana hedef, hastalığın ilk çıktığı bölgede kontrol altına alınmasıdır. Bunun için sahanın sürekli izlenmesi ve en küçük bir şüphede karantina tedbirlerinin uygulaması gerekir. Bu tedbirlerin hızlı bir şekilde alınması ve eksiksiz uygulanması çok önemlidir. En küçük bir ihmal hastalığın süratle yayılmasına neden olacaktır. Ve bu gün Ülkemizde yaşanan olay budur. Zamanında alınmayan kararlar ve uygulanamayan karantina tedbirleridir.
Bu nedenle; Hızlı karar alabilen ve uygulayabilen yetkili veteriner birimleri oluşturmalı, serbest hekimler bu çalışmalara, yetki ve sorumluluk vererek entegre etmelidir.
Veteriner İlaçları alanında kontrol ve denetimler arttırılmalıdır.
Veteriner ilaçlarında hem Tarım ve Orman Bakanlığı hem de Sağlık Bakanlığı mevzuatına göre işlemler yapılmaktadır. Yetkisi olmadığı halde, Köye Hizmet Götürme Birlikleri, Kooperatifler, Zirai ilaç Satış Yerleri, Damızlık Sığır Yetiştirici Birlikleri, Ziraat Odaları ve özellikle Entegre işletmelerin ve benzeri kurum ve kuruluşların veteriner ilaçları satması önlenmelidir.
WVA ve FVE aidatı Bakanlık tarafından ödenmelidir
AB resmi meslek örgütü olan Avrupa Veteriner Hekimler Federasyonuna (FVE) Bakanlar kurulu kararı ile 2002 yılında üye olunmuştur. Bakanlığımızın tercihi doğrultusunda asgari düzeyde temsil ile üyelik sağlanmıştır. Ancak her yıl 30.000 avro düzeyinde üyelik aidatının ödenmesinde mali zorluklar çekilmektedir. Üyelik aidatı Bakanlığımız tarafından ödenmelidir.
Veteriner Hekimlerin Kamuda İstihdamı
Tarım ve Orman Bakanlığı
25 veteriner fakültesi yılda 2000 civarında mezun vermektedir. Diğer yandan artan nüfus, yükselen hayvancılık potansiyeli dikkate alındığında, Bakanlığın denetim, kontrol ve hayvan sağlığı hizmetlerinin aksamaması için Bakanlık bünyesine yeni veteriner hekimler istihdam edilmelidir. Çevre ve Orman Bakanlığı 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununu çerçevesinde sokak hayvanlarından ve yaban hayatından sorumlu bir Bakanlık idi şu anda tarım orman bakanlığı olarak birleşmesinden dolayı ilgili genel müdürlüklere ve taşra teşkilatına da yeterince veteriner hekim ataması yapılmalıdır.
Sağlık Bakanlığında Veteriner Halk Sağılığı ile ilgili Birim Kurulmalı
Son yıllarda zoonoz hastalık (Hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar) çeşitliliğin artması nedeniyle bilim adamları, İnsan hekimleri ile veteriner hekimleri tek çatı altına getiren “Tek tıp Tek sağlık konsepti”ni gündeme getirmeye başladılar. Dünyada Veteriner hekimlerin halk sağlığındaki önemi her geçen gün artarken ülkemizde Sağlık Bakanlığında veteriner hekimlerin sayısı ve etkinliği azaltılmıştır.
Belediyelerde Veteriner İşleri İle ilgili Birimler Kesinlikle olmalıdır.
Halk sağlığı ve gıda güvenliği açısından çok önemli görevleri olan Belediye Veteriner İşleri Müdürlüklerinin bazı belediyeler tarafından norm kadro düzenlemeleri adı altında kapatıldığı ve veteriner hekimlerin görevine son verildiği görülmektedir. Halk sağlığını tehdit eden ve yürürlükteki yasalara aykırı olan bu bilim ve hukuk dışı uygulamaya karşı İçişleri Bakanlığınca gerekli önlemlerin ivedi olarak alınması gerekmektedir
Kurban Hizmetleri Kurulunda TVHB Temsil Edilmesi
Kurban, dini vecibenin yerine getirilmesi yanında büyük çaplı hayvan hareketi ve kamu sağlığını ilgilendiren bir olaydır. Hizmetlerin daha iyi sağlanmasında ilgili kurulda TVHBnin temsil edilmesi hizmetlerin daha iyi verilmesine katkı sağlayacaktır.
Yüksek Danışma Kurulu Oluşumuna TVHB de dahil edilmelidir.
“Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Kurulması ile bazı kanun hükmünde kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” kapsamında yer alan “Yüksek Danışma Kurulu Oluşumuna” kamu kurumu niteliğindeki meslek örgütleri dahil edilmişken Türk veteriner hekimleri Birliği maalesef unutulmuştur. Halbuki, İnsanlarda görülen hastalıkların %60 ı hayvan kökenli olup 200 den fazla ortak hastalık bulunmaktadır. Bu nedenle veteriner hekimlik çalışmalarının, insan sağlığından ve halk sağlığından ayrı düşünülmesi mümkün değildir. İşte bu nedenle bu kurulda Türk Veteriner hekimleri Birliğinin yer alması gerekmektedir
Çok Sayıda Veteriner Fakültesi Yerine Kaliteli Eğitim Sağlanmalı
Artan Veteriner Fakültesi sayısı ile birlikte, 1995 yılından sonra fakülte kontenjanlarında da aşırı bir artış olmuştur. Artan fakülte sayısı ve kontenjanlarının aksine fakültelere ayrılan pay azalmış ve gerekli altyapıları oluşmadan kurulan fakültelerde yeterli eğitim verilememiştir. Böylece önemli bir görevi de ülkenin ihtiyacı olan her düzeyde eğitilmiş, kaliteli insan gücü yetiştirmek olan üniversitelerimiz, ilkelerine ve ülkemizin çıkarlarına ters düşmüştür.
Türkiye’de şu anda eğitim-öğretim yapan 32 Veteriner Fakültesi bulunurken, ciddi yatırımlar gerektiren veteriner fakültelerinin yenilerinin açılmaması, yeni kurulan üniversitelerde Veteriner Fakültelerinin yer almaması ve bazı üniversitelerde de ikinci Veteriner Fakültesi açılması girişimlerinin önlenmesi ve mevcut Veteriner Fakültelerinin olanaklarının artırılarak, eğitim kalitelerinin AB standartlarına yükseltilmesi yönünde çalışmalara ağırlık verilerek nitelikli Veteriner Hekim yetiştirilmesinin teşvik edilmesi, ülkemiz çıkarları için son derece yararlı olacaktır.
Çevre sorunlarına Veteriner Halk Sağlığı açısından da yaklaşılmalıdır
Sahipsiz hayvan popülasyonu ve hayvan hakları ihlalleri, kanuna rağmen devam etmektedir. Kanunun etkin uygulanabilmesi için Veteriner Hekim kadroları artırılmalıdır. Yerel yönetimlerde keyfi uygulamalar ile değil, yasanın verdiği görevlerini etkin kadrolar ve imkânlar ile yerine getirmelidir.
Yaban hayatında uzman veteriner hekimliğin desteklenmesi ve korunan tür ve alanlara sahip çıkılması öncelikli olmalıdır.
Hayvan Hastalıkları İle Mücadelede Seferberlik İlan Edilmeli
Hayvancılıkta verim düşüklüğüne ve ölümlere sebep olan her türlü salgın hastalıklar ile yapılan mücadelenin ve veteriner hizmetlerinin yetersiz olması nedeniyle ekonomik kayıplar çok büyüktür. Aynı zamanda hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıkların her geçen artmasıyla da insanların sağlık sorunları artmıştır.
Bulaşıcı hayvan hastalıklarıyla mücadelede resmi veteriner hekimlerin tek başına yeterli olamayacağı bir gerçektir. AB ülkelerinde de olduğu gibi serbest çalışan veteriner hekimler bu mücadeleye entegre edilmeli ve 5996 sayılı yasada da belirtildiği gibi yetkilendirilmiş veteriner hekim olarak görevlendirilmelidirler.
Koruyucu hekimlik insan ve hayvan sağlığı için çok önemlidir, aşılama bu konuda etkili ve ucuz bir metottur. Ulusal aşılama politikası acilen oluşturulmalıdır.
Hayvan sağlığı ve gıda güvenliği adına, veteriner ilaç satışları konusunda mutlaka etkili bir denetim yürütülmelidir.
Türkiye, hayvan sağlığı konusunda özellikle salgın hastalıların teşhis ve tedavilerinde oldukça deneyime sahip olmasına rağmen hastalıkları eradike edememiştir. Ülkemizde yeterli sayıda eğitim kurumu, teknik personel, mali kaynak, bilgi birikimi olmasına rağmen hastalıklardan arı hale getirilememesinin nedeni üzerine durulmalıdır.
Bu güne kadar yürütülen eradikasyon projelerinde etki analizi yapılmamıştır. Bir yandan yürütülen programların kontrol ve denetimi düzgün yapılmamış, mücadelenin sürekliliği sağlanmamış, diğer yanda ise hastalıklı mihrakların yok edilmesi için yeterli kaynak ayrılmamıştır. Bu amaçla hayvan hastalıkları mücadele fonu oluşturulmalıdır.
Veteriner hizmetlerinin bir program çerçevesinde özelleştirilmesinin zamanı gelmiştir. Her il ve ilçeye ayrı ayrı küçük miktarlarda ödenek gönderme yerine devlet sadece hastalıklardan koruma programları yapmalıdır
Hastalıklarla mücadelede etkin önlemlerin alınmalı, Türkiye’nin hastalıklar haritası çıkartılmalı ve hastalıklara karşı mücadele stratejileri belirlenmelidir.
Ülkemizde halen önemli ekonomik kayıplara sebep olan şap, sığır vebası, tüberküloz ve brucellosis başta olmak üzere tüm salgın hastalıklara karşı ülke çapında eradikasyon programları uygulanmalı, etkin aşılama işlemlerine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. İhbarı mecbur Hastalık tazminatları için yeterli ödenek ayrılmalı ve zamanında ödemelidir. Hastalıkların yayılmasında etkin rol oynayan hayvan pazarları modern hale getirilmeli, yeni ve sağlıklı hayvan pazarları yapılmalıdır.
Bakanlığımızın yukarıda belirttiğimiz talepleri gerçekleştirirken teşkilat olarak yanında bulunacağımızı Konsey Başkanımız Talat Gözet, şahsı ve mesleğimiz adına taahhüt etti.
Konseyimizi makamında kabul ederek büyük bir nezaket gösteren Bakanımız Dr. Bekir Pakdemirli, “Veteriner hekimlerimiz Türk hayvancılığı, tarımı ve gıda alanlarında önemli bir yere, kritik ve stratejik bir konuma sahiptirler. Günümüzde giderek önemi artan sağlık ve gıdaya ilişkin sorunların çözümünde mesleğiniz aktif rol oynamalıdır. Bizde hükümet olarak, sizlerin yanındayız. Bu ziyaretten memnuniyet duydum. Bakanlığımıza sunduğunuz dosyayı inceleyeceğim. Gereken adımları atmak için çaba sarf edeceğim. Son günlerde yaşanan şarbon olayında devletin ve milletin yanında duruşunuzdan dolayı sizleri ayrıca tebrik ediyorum” dedi.
Türk Veteriner Hekimler Birliği Merkez Konsey Başkanı Talat Gözet, günün anısına Sayın Bakan Pakdemirli’ye plaket takdim ederek, gerçekleştirmeyi düşündükleri geniş çaplı veteriner hekim buluşmasınada davet etti.
